สิวเป็นภาวะผิวหนังที่พบได้บ่อยซึ่งเกิดจากรูขุมขนอุดตัน รูขุมขนคือรูเล็ก ๆ ในผิวหนังที่ต่อมไขมันอยู่ หน้าที่ของต่อมไขมันคือการผลิตน้ำมันที่เรียกว่าซีบัม ซีบัมช่วยปกป้องผิวจากสิ่งสกปรก แบคทีเรีย และน้ำ เมื่อซีบัมมากเกินไปหรือเซลล์ผิวที่ตายแล้วอุดตันรูขุมขน รูขุมขนจะบวมขึ้นและอาจติดเชื้อ สิ่งนี้สามารถทำให้เกิดสิวประเภทต่างๆ
สิวมีกี่ประเภท?
สิวสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลักๆ ตามลักษณะที่พบ ได้แก่ สิวอักเสบ และสิวที่ไม่อักเสบ
สิวอักเสบ เป็นสิวที่เกิดจากการอักเสบของรูขุมขน มักมีลักษณะเป็นตุ่มแดงหรือตุ่มบวมแดง อาจมีหนองหรือเลือดไหลออกมาจากสิวได้ แบ่งออกได้ดังนี้
- สิวอักเสบตุ่มแดง (Papule) เป็นสิวที่มีลักษณะเป็นตุ่มนูนสีแดง มักไม่มีอาการปวดหรือคัน
- สิวอักเสบตุ่มหนอง (Pustule) เป็นสิวที่มีลักษณะเป็นตุ่มนูนสีแดงและมีหนองอยู่ภายใน มักมีอาการปวดหรือคัน
- สิวอักเสบหัวช้าง (Nodulocystic acne) เป็นสิวที่มีลักษณะเป็นตุ่มหนองขนาดใหญ่ มักมีอาการปวดหรือคันมาก อาจทำให้เกิดแผลเป็นถาวรได้
- สิวอักเสบชนิดซีสต์ (Cystic acne) เป็นสิวที่มีลักษณะเป็นถุงน้ำขนาดใหญ่ใต้ผิวหนัง มักมีอาการปวดหรือคันมาก อาจทำให้เกิดแผลเป็นถาวรได้
สิวที่ไม่อักเสบ เป็นสิวที่เกิดจากการอุดตันของรูขุมขน มักมีลักษณะเป็นตุ่มหรือจุดสีดำหรือสีน้ำตาล แบ่งออกได้ดังนี้
- สิวอุดตันหัวขาว (Comedones) เป็นสิวที่มีลักษณะเป็นตุ่มสีขาวหรือสีเหลืองขนาดเล็ก เกิดจากไขมัน เซลล์ผิวที่ตายแล้ว และแบคทีเรียอุดตันรูขุมขน
- สิวอุดตันหัวดำ (Blackheads) เป็นสิวที่มีลักษณะเป็นตุ่มสีดำขนาดเล็ก เกิดจากไขมันและเซลล์ผิวที่ตายแล้วอุดตันรูขุมขนและถูกออกซิไดซ์จนเป็นสีดำ
สาเหตุของการเกิดสิวมีอะไรบ้าง?
สาเหตุของการเกิดสิวสามารถแบ่งได้เป็น 2 ปัจจัยหลัก ได้แก่
- ปัจจัยภายใน ได้แก่ ปัจจัยทางพันธุกรรม และการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน
- ปัจจัยภายนอก ได้แก่ ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม การใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลผิวที่ไม่เหมาะสม และพฤติกรรมบางอย่าง
ปัจจัยภายใน
- กรรมพันธุ์ มีส่วนสำคัญต่อการเกิดสิว พบว่าคนที่มีประวัติครอบครัวเป็นสิวมีแนวโน้มที่จะเป็นสิวมากกว่าคนทั่วไป
- การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน ฮอร์โมนเพศชาย (androgen) มีบทบาทสำคัญต่อการผลิตน้ำมันของต่อมไขมัน ในช่วงวัยรุ่น ระดับฮอร์โมนเพศชายจะสูงขึ้น ซึ่งอาจกระตุ้นให้ต่อมไขมันผลิตน้ำมันมากขึ้น ส่งผลให้เกิดการอุดตันของรูขุมขนและเกิดสิว
ปัจจัยภายนอก
- ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม ฝุ่นละออง มลภาวะ และแสงแดด อาจกระตุ้นให้ต่อมไขมันผลิตน้ำมันมากขึ้น และทำให้รูขุมขนอุดตัน
- การใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลผิวที่ไม่เหมาะสม การใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลผิวที่มีส่วนผสมของน้ำมันหรือไขมันมากเกินไป อาจทำให้รูขุมขนอุดตันและเกิดสิวได้
- พฤติกรรมบางอย่าง การบีบเค้นหรือแกะสิว อาจทำให้สิวอักเสบรุนแรงมากขึ้น
นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดสิว เช่น
- การใช้ยาบางชนิด เช่น ยาคุมกำเนิด ยารักษาสิว ยาสเตียรอยด์
- โรคบางชนิด เช่น โรคไทรอยด์เป็นพิษ โรคเบาหวาน
- ภาวะเครียด
หากมีสิวควรดูแลรักษาอย่างเหมาะสม เพื่อป้องกันการอักเสบและการติดเชื้อที่อาจทำให้สิวรุนแรงมากขึ้น การรักษาสิวสามารถทำได้หลายวิธี เช่น การใช้ยาทา ยารับประทาน หรือการรักษาด้วยเลเซอร์ โดยควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านผิวหนังเพื่อขอคำแนะนำในการรักษาที่เหมาะสม
ติดตามความรู้ดี ๆ ได้ที่ : Life Hack Online
